مخزن پسماند یا لندفیل

مخازن ذخیره پسماند یا لندفیل ها در تمامی کشورهای جهان دارای استاندارد های ساخت پیچیده و سختگیرانه ای است چرا که این مخازن و لندفیل ها میتوانند آسییب جدی به جریان های اب زیرزمینی وارد کند و تا طولانی مدت بر روی آب های اشامیدنی و کشاورزی تاثیر مخرب بگذارد.

 

 

در ساخت لندفیل ها رعایت شاخصهای زیست محیطی و محافظتی از آلودگی زیستی یکی از مهمترین بخش های آن ست و با توجه به این موضوع که پوشش های سنتی مانند پوشش های بتن سیمان و اسفالت و لایه های ایزوگامی و خاک های رسی و کوبیده شده کارایی لازم جهت جلوگیری از نفوذ مایعات الاینده به خاک سطحی و لایه های زیرین را ندارند و به این منظور از لایه های ژئوممبران از سال 1980 در کشور های سطح اول دنیا استفاده شده و سیر کاربردی رو به صعود دارد.

ژئوممبران با دارا بودن خاصیت های انعطاف پذیری و غشایی نفوذناپذیر بودنش در این کاربرد  مورد ب

 

سیار مناسبی جهت حفظ و جلوگیری از الودگی منابع ابی و سفره های زیرزمینی است.

نفوذناپذیری نزدیک به صفر ،مقاومت شیمیایی و خنثی بودن لایه های پلی اتیلنی، عمر مفید بالا ،قابلیت تحمل فشار هیدرواستاتیکی، مقاومت در برابر ضربه و پارگی از مهمترین دلایل و ویژگی هایی است که ژئوممبران ها را از دیگر پوشش های این مخازن و کاربری ها متمایز میکند و در سطحی بالاتر و کاربردی تر قرار میدهد.

 

ویژگی های منطقه ای محل احداث مخزن پسماند و لندفیل

در زمان احداث مخازن پسماند باید توجه داشته باشیم از بعضی از مناطق یا ویژگی ها دوری شود تا در مدت زمان استفاده و کاربری سیستم دچار مشکلات زیست محیطی و درگیرهزینه ها و جرایم اقتصادی نشود.

بطور کلی با توجه به ویژگی های مخازن ذخیره پسماند بهتراست این لندفیل ها در مناطقی که فضای ان نفوذپذیری کمی دارد احداث شوند و همچنین از ویژگی های سطحی زیر دور کنیم:

1-در محل های با خاک های شنی و سنگریزه ای با نفوذپذیری بالا

2-مناطق با اختلاف دمایی زیاد در طول شبانه روز

3-مناطق دارای نشست های موضعی در سطح

4- مناطق در خطر رانش زمین

5-مناطق در خطر سیل و ابگرفتگی

بهترین مناطق احداث لندفیل ها مکان هایی با درصد خاک رسی بالا و با تراکم بالای آن است.

 

نحوه اجرا و پوشش های ترکیبی

درکشور ما استانداردی جهت اجرای این مخازن و لندفیل ها طراحی و بررسی نشده است و باید براساس استاندارد های اروپایی و دیگر کشور های دارای استاندارد تخصصی این امر اجرا شود تا از بروز مشکلات زیست محیطی جلوگیری شود.

 

 

استاندارد های پوششی ترکیبی

لایه های بالایی یا نهایی

استاندارد EPA آمریکا  /  پسماند خطرناک

1-پسماند جامد

2-لایه رس فشرده  حداقل ضخامت 60 سانتی متر

3-لایه ژئوممبران با حداقل ضخامت 1.5 میلی متر

4-لایه زهکشی با حداقل ضخامت 30 سانتی متر

5-فیلتر لایه بالایی

6-یک لایه خاک به حداقل ضخامت 60سانتی متر

 

استاندارد  EPA آمریکا  /  پسماند شهری

1-پسماند جامد

2-لوله خروجی گاز   3- لایه خاک رسی فشرده شده حداقل به ضخامت 45سانتی متر

4-لایه ژئوممبران به ضخامت حداقلی 1.5 میلی متر

5-لایه خاک بالایی با ضخامت حداقل 15سانتی متر

 

پوشش کف

استاندارد  EPA آمریکا  /  پسماند  خطرناک

1-یک لایه زیرسازی

2-لایه خاک رسی فشرده با حداقل ضخامت 60 سانتی متر

3-لایه ژئوممبران با ضخامت حداقل 1.5 میلی متر

4-لایه جمع اوری شیرابه به حداقل ضخامت 30 سانتی متر

5-فیلتر                                                        6-پسماند جامد

 

استاندارد  EPA آمریکا  /  پسماند شهری

 

1-یک لایه زیر سازی با عمق حداقل یک متر با نفوذپذیری کم

2-یک لایه ژئوممبران به ضخامت حداقل 1.5 میلی متر

3- 50 سانتی متر با لایه زهکش

4- پسماند جامد

 

اجزای عمومی مخازن پسماند و لندفیل ها

1-بستر ها و زیرسازی

2-ژئوممبران ها و لایه های نفوذناپذیر

3-لایه های زهکشی و سیستم جمع اوری شیرابه

4-لایه های ژئوتکستایل

 

 

طبق استاندارد باید از ژئوممبران ها و پسماندها و شیرابه های سیستم تست سازگاری گرفته شود و در صورت نیاز تغییراتی در سیستم عایق بندی ایجاد شود.لایه های ژئوممبران میتوانند با لایه های ژئوتکستایل محافظت بیشتری کرد.

همچنین در بخش هایی که از لوله های جمع اوری شیرابه استفاده میشود باید لوله ها از جنس پلی اتیلن باشد چرا که جنس پلی اتیلن مقاومت بالایی در برابر مواد اسیدی و شیرابه های پسماند ها دارد و همچنین باید قطرهای حداقل 150 میلی متر داشته باشد و استحکام لازم فشار وزنی را داشته باشد.

جهت کاهش بوی بد زباله ها،جلوگیری از تجمیع حشرات و جانوران موذی و رعایت بهداشت عمومی منطقه پس از عملیات فشرده سازی و تجمیع زباله ها را توسط لایه های خاک به ضخامت چندین سانتی متر مدفون میکنند.

همچنین لایه های پوششی روی زباله ها باید به شکلی باشد که نفوذ آب به زباله ها نداشته باشیم و همچنین از کف نیز نفوذ به خاک و لایه های جریان زیرزمینی نداشته باشیم.

کاربرد پوشش رویی لندفیل ها اهمیت ویژه ای دارد چرا که

• در طول عمر ژئوممبران ها تاثیر مستقیم دارد
• این قابلیت را فراهم میکند تولید گاز متان از تجزیه زباله ها داشته باشیم
• جهت تولید برق از گازهای خروجی  استفاده کرد.
• حذف گاز متان از محیط زیست که اثر گلخانه ای شدیدی دارد و برای محیط زیست بسیار مضر است.

لایه پوششی باید دارای جزییات زیر باشد:

1. قابلیت تحمل بار و سطح با عایق بندی کامل
2. لایه انتقال گاز با حداقل ضخامت 30سانتی متر
3. یک لایه رس کوبیده شده با ضخامت 50سانتی متر
4. لایه زهکشی با ضخامت حداقل 30 سانتی متر
5. میتوان از لایه 100سانتی متری با پوشش گیاهی با ریشه های کم عمق در این سطح استفاده کرد

 

باید توجه داشت پس از انجام تمام مراحل فوق باید در فواصل  زمانی مناسب نسبت به کنترل شیرابه ها و کنترل کیفیت ابهای زیرزمینی منطقه اقدام کرد.