ژئوتکستایل چیست؟
ژئوتکستایل نوعی از منسوجات نفوذپذیر است که از الیاف پلی استر یا پلی پروپیلن تولید میشود. این صفحات بشکل عامیانه تر نمد، موکت و یا فیلتر پارچه ای شناخته میشوند.
ژئوتکستایل ها از در هم تنیده شدن و کنار هم قرار گرفتن الیاف با روش های گوناگون حرارتی، سوزنکاری یا شیمیایی ساخته میشوند و ظاهری نمد مانند به خود میگیرد که تار و پود های آن قابل تشخیص نبوده و به نوعی بی بافت شناخته میشود.
آنها در اکثریت موارد کاربری بعنوان مکمل دیگر ژئوسنتتیک ها و بخصوص به همراه ژئوممبران در احداث استخر کشاورزی، پروژه های عمرانی و صنایع و معادن استفاده میشوند و با توجه به این موضوع میتوان اضافه کرد که عموما کاربری جدا کننده در کنار دیگر محصولات دارند.
ژئوتکستایل در کنار سایر ژئوسنتتیک ها مانند ژئومببران، ژئوگرید، ژئوسل و غیره ترکیب بسیار قابل قبولی را ایجاد می کند.
ژئوتکستایل ها در انواع و گونه های مختلف بافته (woven) و نبافته (nonwoven) توسط شرکت تولید کننده عرضه میشود که با توجه به نوع پروژه میتوان بهترین گزینه را انتخاب کرد.برای مثال در کاربرد تقویت زیر سازی خاکی کشاورزی از نوع بافته شده و در کنترل فرسایش سواحل از نوع نبافته استفاده میشود.
انواع ژئوتکستایل
ژئوتکستایل بافته نشده (نبافته)
ژئوتکستایل بافته نشده (نبافته) دارای ظاهری نمدگونه و بدون مشخص بودن مسیر ترکیب تار و پود و به گونه ای نامنظم تولید میشوند و مناسب شرایط زهکشی و فیلتراسیون است.
ژئوتکستایل بافته شده
ژئوتکستایل بافته شده برخلاف نوع نبافته همانطور که در اسم آن مشخص است مانند یک لایه پارچه با تار و پود های مشخص است که محصولاتی با رشته نخهای بهم پیوسته با تحمل کششی بالا و مناسب جهت مسلح سازی خاک است.
قیمت ژئوتکستایل
ژئوتکستایل ها در انواع مختلف براساس جرم بر متر مربع (300گرم، 400گرم و 500 گرم برمتر مربع) تولید و عرضه میشود و کیفیت مواد اولیه تولید نیز متفاوت است و همین موضوع عامل اختلاف قیمت ژئوتکستایل شده است.
خواص ژئوتکستایل
- مقاومت تنشی بالا در برابر هرگونه عامل خارجی و آسیب های ممکن در حین نصب
- عمر مفید 30ساله
- کنترل بسیار عالی جریان اب
- توانایی مقاومت در برابر ساییدگی
- این محصولات در برابر اسید ها مواد قلیایی و دیگر مواد مقاوم است.
- نداشتن محدودیت کاربرد در کاربری های مورد نیاز
نحوه اجرای ژئوتکستایل
نصب ژئوتکستایل دارای نکات مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد. این مطالب در نحوه نصب و اجرای ژئوتکستایل به صورت کامل ارائه شده است.
کاربرد ژئوتکستایل
- لایه ی محافظت کننده (حفاظت ازلایه های ژئوممبران و …)
- جداکنندگی (separation) در کاربرد ترکیبی و تکمیل کاربرد حفاظتی
- زهکشی و فیلتراسیون (drainage filtration)
- تقویت و تسلیح سطحی در خاک های سست و سطوح شیبدار
- عایق بندی در سازه های ساختمانی
- به عنوان لایه پوششی خاک در مخازن جمع اوری پسماند مانند مخزن پسماند و سد باطله
ژئوتکستایل محافظ ژئوممبران (ژئوممبرین)
ژئوتکستایل ها با توجه به درهم تنیدگی بالا مانع از وارد شدن اسیب از بخش های سخت به بخش های حساس سیستم ترکیبی میشود برای مثال در ترکیب با ژئوممبران ها مانع از صدمه زدن سنگریزه و شن ها به سطح ژئوممبران شده و باعث افزایش چشمگیر طول عمر ژئوممبران دراین پروژه ها میشود.
در بعضی موارد افراد بجای استفاده از ژئوتکستایل برای این کاربری و حفاظت از ژئوممبران از پوشش کاه گل استفاده میکنند که در مقایسه با ژئوتکستایل پر هزینه تر و زمان گیر تر حتی درصورت انجام صحیح آن است و در مجموع صرفه اقتصادی ندارد و دردسر های خاص خود را داراست.
ژئوتکستایل ها ظاهری بسیار نزدیک به نمد دارند و در ضخامت های متفاوت هستند که با فشار و تنش اجسام تیز و سنگریزه ها عملکرد کشسانی از خود نشان داده و مانع از برخورد مستقیم این اجسام با ژئوممبران میشود.
ژئوتکستایل برای جداسازی
بطور معمول ژئوتکستایل بین دو لایه خاک متفاوت نصب میشود و نقش بسیار مهمی را ایفا میکند.
در توضیح مورد فوق میتوان گفت، ژئوتکستایلها مواد مختلف موجود در خاک یا اجزای آن را از یکدیگر جدا میکند تا زمانی که به خاک هدف برسیم و خاک بدست آمده ویژگی های مد نظر ما را داشته باشد.
در زمان وارد شدن رطوبت و جریان آب به خاک ژئوتکستایل مانع از اختلاط خاک های با جنس متفاوت با یکدیگر میشود.در راهسازی باید درشت دانه ها و ریز دانه در جای خود به کار روند و در صورت مخلوط شدن این دو سطح زیر جاده دچار افت توان مقاومتی می شود و از هدف طرح خارج میشود،به همین دلیل در این موارد از آن به عنوان لایه جداکننده استفاده میشود و به راحتی ترکیبات لایه هارا مجزا میکنیم.
این عمل باعث افزایش قدرت زهکشی نیز شده و بطوری عمل خواهد کرد که جریان اب بتواند بدون اسیب رساندن به لایه های خاکی و ساختار و کاهش توانایی های تنشی و مقاومتی آن عبور کرده و از سیستم خارج و یا هدایت شود.
فیلتراسیون ژئوتکستایل
ژئوتکستایلها با توانایی فیلتراسیون در سیستم های طراحی شده پروژه های محیط زیستی و طرح های بازیافتی و مدیریت پسماند کاربرد دارند.
در جزییات نحوه عملکرد آنها میتوان گفت که عملکرد تصفیه و فیلتراسیون به شکلی انجام میشود که آب در هردو جهت جریان داشته و قابل گذر باشد. هر دو شکل بافته و نبافته در این سیستم قابل استفاده بوده و دربرابر حرکت ماسه و ریز دانه ها از خود مقاومت نشان داده و بین لایه ها استفاده میشود.
ژئوتکستایل میتواند با توجه به نوع خاک و میزان تخلخل آن قرار گرفته و جریان را در جهت طرح هدایت کند و این جهت میتواند عمودی و یا افقی باشد.
از این ویژگی آنها میتوان در حل مشکلات زهکشی اطراف محل سکونت و ساختمان ها ،در مسیر های جاده ای و حاشیه آن استفاده کرد.
تمامی موارد کاربری در ارتباط با جریان آب نبوده و میتواند فیلتراسیون از مایعات دفعی زباله ها، شیرابه ها دیگر مایعات اسیب زننده به ظاهر و مکانیزم خاک باشد.
در راهسازی، کنترل فرسایش سواحل و احداث موج شکن ها از این خاصیت آنها بهره گرفته میشود.
تقویت و تسلیح خاک بوسیله ژئوتکستایل
تقویت توسط ژئوتکستایل به این معناست که ویژگی ها و خواص مکانیکی خاک یا سایر مصالح درگیر در پروژه حفظ شود و تغییری در این ویژگی ها ایجاد نشود.
در مجموع میتوان این کاربری آن را در مکان ها و شرایط زیر استفاده کرد:
1-در سطوح شیبدار و عمودی که احتمال ریزش خاک و دیگر مصالح ممکن است.
2-در سطوحی که نیاز به تحمل تنش و بار باشد و خاک و سطح زیرین توان مقاومت در این امر را نداشته باشد مانند سطح های جاده ای و راهسازی و ریل های راه اهن
این کاربری در بحث تسلیح و تقویت میتواند با عملکرد میلگرد در بتن مسلح مقایسه شود که عملکردی مشابه در سازه دارد و باعث تقویت خواص مکانیکی و مقاومت بتن میشود.
آب بندی توسط ژئوتکستایل
یک لایه ژئوتکستایل به تنهایی توانایی جلوگیری از ورود آب در دو جهت و یا حتی در یک جهت را ندارد. پس از ژئوتکستایل های نبافته در ترکیب با دیگر مواد مانند برخی از چسب ها و یا آسفالت استفاده کرد تا بتوانند در ترکیب با یکدیگر به یک لایه نفوذ ناپذیر دست یافت که در دو جهت غیر قابل نفوذ باشد.
این ترکیب و شکل از آن در مکانهایی کاربرد دارد که میخواهیم از آلودگی سطوحی مانند خاک یا آب در برابر الاینده ها و در جهت بالا یا پایین جلوگیری کنیم و یا مانع از تبخیر و از دست دادن آب اشامیدنی به دلایل آلودگی شویم.
ژئوتکستایل در کشاورزی
در استخر ذخیره آب کشاورزی و استخر پرورش ماهی و لوله های آبیاری سطحی و زیر سطحی در کنار سایر محصولات ساخته شده از پلیمر مورد استفاده قرار می گیرد.
درهنگام احداث استخرهای کشاورزی و خاکبرداری زیرسطحی همیشه خاک منطقه بدون سنگدانه نیست و گاهی وجود سنگ و شنی بودن گود محتمل است که این موضوع موجب آسیب رسیدن به ورق های ژئوممبرانی میشود.
در این استخر ها دو راهکار مرسوم است:
1- کاه گل کردن سطح داخلی استخر به شکل صاف و براساس شیب استخر که این روش زمانبر و پر دردسر محسوب میشود ولی با این حال معدودی از کشاورزان عزیز این روش را انتخاب و انجام میدهند و نیاز استخر نیز با همین روش برطرف میشود.
2- اگر بخواهیم راهکاری مناسب تر و حرفه ای تر برای این مشکل در استخرهای کشاورزی و آبیاری بگوییم مطمئنا ژئوتکستایل یک گزینه بسیار مناسب و پاسخگو است. با توجه به نوع (شکسته یا رودخانه ای) اندازه و حجم سنگ و شن ها و همچنین فاکتورهایی نظیر عمق و شیب دیواره استخر میتوان ضخامت و نوع آن را بررسی و متناسب با نیاز افراد بهترین گزینه را توصیه کرد.
نصب و اجرای آنها بسیار ساده و سریع بوده ولی کاربری آن بسیار وسیع و مفید است.
در استخرهای کشاورزی از آن به عنوان لایه زیرین ژئوممبران استفاده میشود و باعث افزایش عمر و کیفیت کارکرد استخر ژئوممبرانی می گردد.
در لوله های زیر سطحی انتقال مایعات،گاز و … از آن بر روی لوله ها کشیده میشود چرا که علاوه بر جلوگیری از آسیب خوردن از اختلاف دما و سرما و یخ زدن و ترکیدگی میتواند موجب جلوگیری از آسیب رسیدن از عوامل خارجی و خاک های خورنده و شن و سنگ ها شوند.
ژئوتکستایل در طرح های عمرانی
ساختمان ها و گود برداری
در سازه هایی که نیاز به خاکبرداری زیر سطحی وجود دارد مهار سازی آبهای زیر زمینی و کنترل آن و همچنین تنش های دیواره ها به پی حائز اهمیت است.
دراین مکان ها میتوان از آنها بعنوان یک تسلیح کننده خاک استفاده کرد و در ترکیب با دیگر ژئوسنتتیک ها و مواد افزودنی به عنوان یک مانع آب و رطوبت نیز استفاده کرد.
دربرخی از ساختمان ها و به عنوان یک عایق حرارتی-رطوبتی نیز از آنها استفاده میشود و میتواند به آیتم های کنترل دمایی سازه کمک کند.
راهسازی و ریل های راه آهن
در زیرسازی، زهکشی و همچنین جدا سازی دانه بندی جاده و ریل راه آهن
در جاده سازی و زیر سازی سطح راه آهن ها بدلیل تنش های بالا نیاز به تقویت خاک و تسلیح سطحی است. در این خاک ها دانه بندی و تراکم آنها بسیار مهم بوده و باید با استفاده از آنها به تقویت آن بپردازیم.
همچنین این لایه های ژئوتکستایل موجب زهکشی میشود و باعث میشود جریان آب و رطوبت از طریق آنها هدایت شده و مانع از آسیب رسیدن به طرح اصلی شود.
نکته جالب این است که در تاریخچه این محصولات و اولین کاربرد های آن به طرح های جاده ای و راه آهن ها مربوط میشود.
تولید و فروش ژئوتکستایل
ایران لایه به عنوان یکی از تولید کنندگان ژئوتکستایل خدمات تولید و فروش مستقیم انواع ژئوتکستایل را به هموطنان عزیز ارائه می نماید، برای سفارش و کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.